Hizmet ve performans yönetimi konusunda kalitelerini artırmayı hedefleyen kuruluşların gelişimine katkı sağlamayı ve hedeflerine ulaşırken, başarılarına ortak olmayı amaçlıyoruz.
Danışmanlık almak için 444 22 41 iletişim hattından bizi arayın veya çevrimiçi olarak danışmanlarımıza yazın!
GHP Belgesi (İyi Hijyen Uygulamaları)
GHP, yani İyi Hijyen Uygulamaları, gıda işletmelerinde kullanılan ve gıda güvenliği ve hijyeninin sağlanmasına yardımcı olan bir dizi prosedürdür. İşletmelerin GHP’leri takip etmeleri, gıdaların güvenliği ve kalitesi konusunda tüketicilere güven verir ve işletmelerin yasal gereklilikleri karşılamalarını sağlar. İşletmeler, personelleri ve tüketiciler için sağlıklı bir ortam sağlamak için aşağıdaki iyi hijyen uygulamalarını takip etmelidir:
- El yıkama: Personeller, ellerini sık sık yıkamalı ve hijyenik bir şekilde kurulamalıdır. Bu, gıda ürünlerine temas ettikleri zaman bakteri transferini önleyebilir.
- Temizleme ve dezenfeksiyon: İşletmeler, yüzeyleri ve ekipmanları düzenli olarak temizlemeli ve dezenfekte etmelidir. Bu, bakteri ve diğer zararlı organizmaların yayılmasını önleyebilir.
- Gıda depolama: Gıdaların doğru şekilde depolanması ve saklanması, çapraz kontaminasyonu önleyebilir ve gıda kalitesini koruyabilir.
- Personel eğitimi: İşletmeler, personellerine iyi hijyen uygulamaları konusunda eğitim vermelidir. Bu, personellerin doğru prosedürleri takip etmelerini ve hijyen standartlarını korumalarını sağlayabilir.
- Sağlık ve güvenlik: İşletmeler, personellerin sağlık ve güvenliği konusunda önlemler almalıdır. Bu, gıda ürünlerine temas eden personellerin hijyenik ve sağlıklı olmasını sağlayabilir.
İyi hijyen uygulamaları, işletmelerin gıda ürünlerinin kalitesi ve güvenliği konusunda yüksek standartlara uymalarına yardımcı olabilir ve tüketicilerin sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
Online Ücretsiz Randevu Planla
Ghp – İyi Hijyen Uygulamaları Belgesi Denetim Check Listi
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi denetim check listesi, işletmelerin GHP prosedürlerine uygunluğunu değerlendirmek için kullanılan bir listedir. Bu liste, işletmelerin GHP prosedürlerini doğru şekilde uyguladığını ve hijyen standartlarını yerine getirdiğini gösterir. Aşağıda, GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi denetim check listesi örnekleri bulunmaktadır:
- Personel hijyeni
- Personelin giyim kurallarına uygunluğu
- Personelin el yıkama prosedürlerine uygunluğu
- Personelin saç ve sakal düzenlemesi kurallarına uygunluğu
- Gıda depolama
- Gıdaların doğru şekilde depolanması ve saklanması
- Çapraz kontaminasyonu önlemek için uygun önlemlerin alınması
- Temizlik ve dezenfeksiyon
- Yüzeylerin, ekipmanların ve diğer alanların düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi
- Temizlik ve dezenfeksiyon prosedürlerine uygunluğun kontrol edilmesi
- Gıda üretimi
- Gıda üretim sürecinde doğru prosedürleri takip edilmesi
- Hijyen standartlarına uygunluğun kontrol edilmesi
- Çevresel hijyen
- Çevresel hijyenle ilgili faktörlerin göz önünde bulundurulması
- Çevresel hijyen için uygun önlemlerin alınması
- İşletme hijyeni
- İşletme hijyeninin korunması için gerekli önlemlerin alınması
- İşletme hijyeninin sürekli olarak iyileştirilmesi
- İzinler, izleme ve ölçüm
- GHP prosedürlerinin izlenmesi ve ölçülmesi için uygun kayıtların tutulması
- GHP kayıtlarının doğru şekilde saklanması
- Eğitim
- Personelin GHP ile ilgili eğitiminin verilmesi
- Personelin eğitimlerinin doğruluğunun kontrol edilmesi
- Tesis tasarımı ve ekipman
-
- Tesis tasarımının ve ekipman seçiminin uygunluğunun kontrol edilmesi
- Tesis tasarımı ve ekipmanın hijyen standartlarına uygunluğunun kontrol edilmesi
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi denetim check listesi, işletmelerin GHP prosedürlerinin uygunluğunu kontrol etmek için kullanılan bir araçtır. İşletmeler, bu listede yer alan maddeleri takip ederek, hijyen standartlarını koruyabilir ve tüketicilere güvenli bir hizmet sunabilir.
GHP Dokümantasyon Şartları
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi dokümantasyon şartları, belgenin doğru şekilde hazırlanması ve uygun şekilde yönetilmesi için belirlenmiştir. İşletmeler, GHP belgesi için aşağıdaki dokümantasyon şartlarını yerine getirmelidir:
- Prosedürler: İşletmenin GHP prosedürleri, belgenin hazırlanmasında kullanılmalıdır. Prosedürler, GHP belgesinin hazırlanmasında rehberlik sağlayacak bir çerçeve oluşturmalıdır.
- Kayıtlar: İşletmenin, GHP prosedürlerinin uygulanması için tutması gereken kayıtların, belgenin hazırlanmasında kullanılması gerekmektedir. Bu kayıtlar, denetim için gereken bilgileri içermelidir.
- Eğitim kayıtları: İşletmenin, GHP ile ilgili eğitim verdiği personeline ait kayıtların, belgenin hazırlanmasında kullanılması gerekmektedir.
- Denetim raporları: İşletmenin, GHP denetim raporlarının saklanması ve yönetimi, belgenin hazırlanmasında önemlidir. Denetim raporları, işletmenin GHP prosedürlerinin uygunluğunu belirlemek için kullanılacaktır.
- İşletme politikaları: İşletmenin, GHP politikaları ve hedeflerinin, belgenin hazırlanmasında belirtilmesi gerekmektedir.
- Risk analizi: İşletmenin, GHP prosedürlerine uygun olarak gerçekleştirdiği risk analizleri, belgenin hazırlanmasında kullanılmalıdır.
- İyileştirme planları: İşletmenin, GHP prosedürlerinin sürekli olarak iyileştirilmesi için hazırladığı planlar, belgenin hazırlanmasında belirtilmelidir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi dokümantasyon şartları, belgenin doğru şekilde hazırlanması ve yönetilmesi için belirlenmiştir. İşletmeler, bu şartları yerine getirerek, GHP belgesi dokümanlarını doğru şekilde hazırlayabilir ve yönetebilirler.
GHP Eğitimi
- GHP – İyi Hijyen Uygulamaları eğitimi, gıda işletmelerinde çalışan personelin, hijyen kurallarını doğru şekilde uygulayabilmesi ve gıda güvenliğini sağlayabilmesi için önemlidir. Bu eğitim, işletmenin GHP prosedürlerine uygun olarak hijyen standartlarını yerine getirmesine yardımcı olur. GHP eğitimi, aşağıdaki konuları içerebilir:
- Personel hijyeni: Personelin giyim kuralları, el yıkama prosedürleri, saç ve sakal düzenlemesi kuralları gibi hijyen kurallarını içerir.
- Gıda depolama: Gıdaların doğru şekilde depolanması ve saklanması, çapraz kontaminasyonu önlemek için uygun önlemlerin alınması gibi konuları içerir.
- Temizlik ve dezenfeksiyon: Yüzeylerin, ekipmanların ve diğer alanların düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi, temizlik ve dezenfeksiyon prosedürlerine uygunluğun kontrol edilmesi gibi konuları içerir.
- Gıda üretimi: Gıda üretim sürecinde doğru prosedürleri takip etmek, hijyen standartlarına uygunluğun kontrol edilmesi gibi konuları içerir.
- Çevresel hijyen: Çevresel hijyenle ilgili faktörlerin göz önünde bulundurulması, çevresel hijyen için uygun önlemlerin alınması gibi konuları içerir.
- İşletme hijyeni: İşletme hijyeninin korunması için gerekli önlemlerin alınması, işletme hijyeninin sürekli olarak iyileştirilmesi gibi konuları içerir.
- İzinler, izleme ve ölçüm: GHP prosedürlerinin izlenmesi ve ölçülmesi için uygun kayıtların tutulması, GHP kayıtlarının doğru şekilde saklanması gibi konuları içerir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları eğitimi, işletmenin personelinin hijyen kurallarını doğru şekilde uygulayabilmesi ve gıda güvenliğini sağlayabilmesi için önemlidir. Eğitim, işletmenin GHP prosedürlerine uygun olarak hijyen standartlarını yerine getirmesine yardımcı olur. Eğitim, işletmenin personelini bilgilendirmek, denetimlere hazırlamak ve tüketicilere güvenli bir hizmet sunmak için önemlidir.
GHP Belgesi Fiyatı
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi maliyeti, işletmenin büyüklüğüne, faaliyet gösterdiği sektöre, belgeyi alacağı akreditasyon kuruluşuna ve belgenin geçerlilik süresine bağlı olarak değişebilir. Ayrıca, belgeyi hazırlama sürecinde danışmanlık hizmetleri alınıp alınmaması, eğitimlerin alınması veya personelin sertifikalandırılması gibi ek maliyetler de olabilir.
Genellikle, GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi almak isteyen işletmelerin belge için ödemeleri gereken ücretler, belgeyi alacakları akreditasyon kuruluşuna ve belgenin kapsamına göre değişebilir. Ayrıca, belge yenileme ücretleri de olabilir. İşletmeler, belgeyi alacakları kuruluşa başvurmadan önce, belge ücretleri hakkında detaylı bilgi almalı ve gerekli bütçe ayarlamalarını yapmalıdır.
Bununla birlikte, GHP belgesi almanın maliyeti, işletmeler için uzun vadede birçok fayda sağlayabilir. Bu belge, işletmelerin hijyen standartlarını yükseltmesine ve gıda güvenliğini sağlamasına yardımcı olabilir. Bu da, müşteri memnuniyetini artırabilir, müşteri güvenini kazandırabilir ve işletmenin itibarını yükseltebilir. Ayrıca, GHP belgesi, yasalara uygunluk açısından önemlidir ve işletmelerin denetimlerden geçmesine yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi maliyeti, işletmenin büyüklüğüne, sektöre, belgeyi alacakları akreditasyon kuruluşuna ve belgenin geçerlilik süresine bağlı olarak değişebilir. Ancak, bu belgenin alınması, işletmeler için uzun vadede birçok fayda sağlayabilir.
Sıkça Sorulanlar
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi danışmanlık gerekip gerekmeyeceği, işletmenin mevcut durumuna, personelin bilgi ve deneyimine ve işletmenin ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. İşletmeler, GHP belgesi hazırlama konusunda deneyimli ve uzman personellere sahip olabilir veya bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayabilirler. Bu nedenle, işletmelerin GHP belgesi hazırlama konusunda danışmanlık hizmetleri alması faydalı olabilir.
GHP belgesi danışmanlık hizmetleri, işletmelerin GHP prosedürlerinin belgelendirme öncesi doğru şekilde hazırlanmasına yardımcı olabilir. Danışmanlık hizmetleri, işletmenin mevcut durumunu değerlendirerek, GHP belgesi için gerekli olan değişiklikleri belirleyebilir ve işletmenin uygunluğunu kontrol edebilir. Ayrıca, işletmelerin GHP belgesi için gerekli olan kayıtları tutması ve yönetmesi konusunda yardımcı olabilirler.
Bununla birlikte, işletmelerin GHP belgesi danışmanlık hizmetleri alması zorunlu değildir. İşletmeler, kendi personelleri veya diğer kaynaklar aracılığıyla GHP belgesini hazırlayabilirler. Ancak, işletmelerin, GHP prosedürlerini doğru şekilde uygulamaları ve belgelendirme öncesi gereken koşulları karşılamaları önemlidir.
Sonuç olarak, GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi danışmanlık hizmetleri, işletmelerin GHP prosedürlerinin doğru şekilde hazırlanması ve yönetilmesi konusunda yardımcı olabilir. Ancak, danışmanlık hizmetleri zorunlu değildir ve işletmeler kendi personeli veya diğer kaynaklar aracılığıyla da GHP belgesini hazırlayabilirler.
GHP, gıda işletmelerinde uygulanan bir dizi prosedürdür ve bu prosedürlerin belirli gereklilikleri vardır. GHP’nin iyi uygulanması için işletmelerin aşağıdaki gereksinimleri karşılaması gerekmektedir:
- Personel hijyeni: Personellerin el yıkama, giyim kuralları ve saç ve sakal düzenlemesi gibi hijyen konularında belirlenmiş kurallara uyması gerekmektedir. İşletmeler ayrıca hijyen eğitimi de sağlamalıdır.
- Gıda depolama: Gıdaların doğru şekilde depolanması ve saklanması, çapraz kontaminasyonu önlemek için önemlidir. İşletmelerin gıda depolama alanları doğru şekilde ayarlanmalı ve gıdaların doğru şekilde depolanması sağlanmalıdır.
- Temizlik ve dezenfeksiyon: İşletmelerin, yüzeyleri, ekipmanları ve diğer alanları düzenli olarak temizlemesi ve dezenfekte etmesi gerekmektedir. Bu, bakteri ve diğer zararlı organizmaların yayılmasını önleyebilir.
- Gıda üretimi: İşletmelerin gıda üretim sürecinde, doğru prosedürleri takip etmesi ve hijyen standartlarına uygunluğu sağlaması gerekmektedir. Bu, gıda ürünlerinin güvenliği ve kalitesi konusunda tüketicilere güven verir.
- Kayıt tutma: İşletmelerin, GHP prosedürlerine uygunluğunu kanıtlamak için kayıt tutması gerekmektedir. Bu kayıtlar, denetçiler veya yasal otoriteler tarafından istenebilir.
GHP, gıda işletmelerinde uygulanması gereken bir dizi prosedürdür ve bu prosedürlerin doğru şekilde uygulanması, tüketicilere sağlıklı ve güvenli gıda sunmak için çok önemlidir. İşletmeler, GHP gereksinimlerini doğru şekilde takip ederek, tüketicilere güven verir ve yasal gereklilikleri yerine getirir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi, işletmenin GHP prosedürlerini doğru şekilde uyguladığını ve hijyen standartlarını yerine getirdiğini gösterir. Belge, gıda işletmesinin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi ve müşterilere güvenilir bir hizmet sunabilmesi için gereklidir. İşletmeler, GHP belgesi almak için aşağıdaki adımları izlemelidir:
- İlgili kuruluşları araştırın: GHP belgesi için gerekli olan kuruluşları araştırın. Bu kuruluşlar, ülkenizdeki sağlık veya gıda güvenliği bakanlıkları veya özel sertifikasyon kuruluşları olabilir.
- Başvuru yapın: Belge almak istediğiniz kuruluşa başvuru yapın. Başvuru genellikle bir dizi soruyu yanıtlamanızı, prosedürleri takip etmenizi ve belirli bir ücret ödemenizi gerektirebilir.
- Denetleme: Kuruluş, işletmenizi denetleyecektir. Denetleme, işletmenizin GHP gereksinimlerini karşıladığını ve hijyen standartlarını yerine getirdiğini doğrulamayı amaçlar.
- Raporlama: Kuruluş, işletmenizin denetim raporunu size sunacaktır. Rapor, işletmenizin GHP gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını ve hangi alanlarda gelişim gerektiğini gösterir.
- Belge verilmesi: İşletmenizin GHP gereksinimlerini karşıladığı doğrulandıktan sonra, kuruluş size GHP belgesi verecektir. Belge, genellikle bir yıl için geçerlidir ve işletmeniz düzenli olarak denetlenecektir.
GHP belgesi almak, işletmelerin hijyen standartlarını yükseltir ve tüketicilere güven verir. İşletmeler, belgeyi almak için gereken adımları izleyerek, müşterilerine sağlıklı ve güvenli bir hizmet sunabilir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları standardı, ISO 22000:2005 ve ISO/TS 22002-1:2009 gibi uluslararası standardlar tarafından belirlenmiştir. Bu standartlar, işletmelerin gıda güvenliği yönetim sistemlerini belirlemelerine, uygulamalarını izlemelerine ve değerlendirmelerine yardımcı olur.
ISO/TS 22002-1:2009 standardında, GHP gereklilikleri ve uygulanması için bir çerçeve sunulmuştur. Aşağıda, ISO/TS 22002-1:2009 standardındaki GHP maddeleri özetlenmiştir:
- Personel hijyeni: Personellerin el yıkama, giyim kuralları, saç ve sakal düzenlemesi gibi hijyen konularında belirlenmiş kurallara uyması gerekmektedir.
- Gıda depolama: Gıdaların doğru şekilde depolanması ve saklanması, çapraz kontaminasyonu önlemek için önemlidir.
- Temizlik ve dezenfeksiyon: İşletmelerin, yüzeyleri, ekipmanları ve diğer alanları düzenli olarak temizlemesi ve dezenfekte etmesi gerekmektedir.
- Gıda üretimi: İşletmelerin gıda üretim sürecinde, doğru prosedürleri takip etmesi ve hijyen standartlarına uygunluğu sağlaması gerekmektedir.
- Çevresel hijyen: İşletmelerin, çevresel hijyenle ilgili faktörleri göz önünde bulundurması ve uygun önlemleri alması gerekmektedir.
- İşletme hijyeni: İşletmelerin, hijyen standartlarını korumak için gerekli önlemleri alması ve işletme hijyenini sürekli olarak iyileştirmesi gerekmektedir.
- İzinler, izleme ve ölçüm: İşletmelerin, GHP prosedürlerinin izlenmesi ve ölçülmesi için uygun kayıtlar tutması gerekmektedir.
- Eğitim: İşletmelerin, personeline GHP ile ilgili eğitim vermesi gerekmektedir.
- Tesis tasarımı ve ekipman: İşletmelerin, tesis tasarımı ve ekipman seçimi konusunda uygun önlemleri alması gerekmektedir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları standardı, işletmelerin tüm gıda üretim sürecinde hijyen standartlarını korumalarına yardımcı olur. İşletmeler, ISO/TS 22002-1:2009 standardındaki GHP maddelerini takip ederek, tüketicilere sağlıklı ve güvenli bir hizmet sunabilir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları denetimi, işletmelerin hijyen standartlarını değerlendirmek ve uygunluğunu belirlemek için gerçekleştirilir. Denetimler, genellikle yasal otoriteler veya özel sertifikasyon kuruluşları tarafından gerçekleştirilir. İşletmeler, GHP denetimi için aşağıdaki şartları karşılamalıdır:
- Personel hijyeni: İşletmenin personelinin, el yıkama, giyim kuralları, saç ve sakal düzenlemesi gibi hijyen konularında belirlenmiş kurallara uyması gerekmektedir.
- Gıda depolama: İşletmenin, gıdaların doğru şekilde depolanması ve saklanması için uygun önlemleri alması gerekmektedir.
- Temizlik ve dezenfeksiyon: İşletmenin, yüzeyleri, ekipmanları ve diğer alanları düzenli olarak temizlemesi ve dezenfekte etmesi gerekmektedir.
- Gıda üretimi: İşletmenin, gıda üretim sürecinde doğru prosedürleri takip etmesi ve hijyen standartlarına uygunluğu sağlaması gerekmektedir.
- Çevresel hijyen: İşletmenin, çevresel hijyenle ilgili faktörleri göz önünde bulundurması ve uygun önlemleri alması gerekmektedir.
- İşletme hijyeni: İşletmenin, hijyen standartlarını korumak için gerekli önlemleri alması ve işletme hijyenini sürekli olarak iyileştirmesi gerekmektedir.
- İzinler, izleme ve ölçüm: İşletmenin, GHP prosedürlerinin izlenmesi ve ölçülmesi için uygun kayıtlar tutması gerekmektedir.
- Eğitim: İşletmenin, personeline GHP ile ilgili eğitim vermesi gerekmektedir.
- Tesis tasarımı ve ekipman: İşletmenin, tesis tasarımı ve ekipman seçimi konusunda uygun önlemleri alması gerekmektedir.
GHP denetimleri, işletmenin hijyen standartlarının uygunluğunu belirlemek için yapılır. Denetim sonrasında, işletme denetim raporu alır ve belirtilen konularda iyileştirme yapması gerekebilir. İşletmeler, GHP denetimleri için gereken şartları yerine getirerek, tüketicilere sağlıklı ve güvenli bir hizmet sunabilir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi, gıda işletmelerinin yanı sıra, diğer sektörlerde de kullanılabilir. Ancak, belge özellikle gıda işletmeleri için uygundur ve gıda güvenliği açısından önemlidir. GHP belgesi, aşağıdaki sektörlerde uygulanabilir:
- Gıda sektörü: Gıda üreticileri, işleyicileri, paketleyicileri, dağıtıcıları ve perakende satıcıları gibi gıda işletmeleri için uygun bir belgedir.
- Konaklama sektörü: Otel, motel, restoran ve diğer konaklama işletmeleri, GHP belgesi ile hijyen standartlarını yükselterek, müşterilerine daha sağlıklı ve güvenli bir ortam sunabilir.
- Sağlık sektörü: Hastane, klinik, laboratuvar ve diğer sağlık işletmeleri, GHP belgesi ile hijyen standartlarını iyileştirerek, enfeksiyon riskini azaltabilir.
- Ev bakımı sektörü: Ev temizliği, kişisel bakım ve diğer ev bakımı işletmeleri, GHP belgesi ile hijyen standartlarını artırarak, müşterilerine daha sağlıklı ve güvenli bir hizmet sunabilir.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları belgesi, gıda işletmelerinin yanı sıra diğer sektörlerde de uygulanabilir. Ancak, belge özellikle gıda işletmeleri için uygundur ve gıda güvenliği açısından önemlidir.
Ghp – İyi Hijyen Uygulamaları Sertifikası Süresi Ve Gözetimi Nasıldır?
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları sertifikası, akreditasyon kuruluşu tarafından belirlenen geçerlilik süresine sahiptir. Bu süre, genellikle 1 ila 3 yıl arasında değişebilir ve belgenin yenilenmesi gerekmektedir. Belge yenileme süresi, işletmenin GHP prosedürlerini uygulama başarısına ve belge alındıktan sonraki denetim sonuçlarına bağlı olarak değişebilir.
GHP sertifikası gözetimi, belge alındıktan sonra işletmenin belge kapsamında belirtilen standartlara uygun olarak hareket ettiğinin ve belgenin yenilenmesi için gereken tüm şartları yerine getirdiğinin denetlenmesi sürecidir. Gözetim denetimleri, belgenin geçerlilik süresi boyunca belirlenen aralıklarla gerçekleştirilir. Gözetim denetimleri, belgenin doğru şekilde kullanıldığını ve belirtilen GHP prosedürlerinin uygun şekilde uygulandığını doğrulamak için yapılır.
Gözetim denetimleri ayrıca, belge alındıktan sonra değişiklikler yapılmışsa, belgeyi yenileme gereksinimleriyle ilgili güncellemelerin yapıldığını ve belgenin güncelliğini koruduğunu doğrulamak için de yapılır.
GHP – İyi Hijyen Uygulamaları sertifikası, belge alındıktan sonra işletmenin belirlenen standartlara uygun hareket ettiğinin ve belge yenileme şartlarını karşıladığının doğrulanması için gözetim denetimleriyle takip edilir. Bu, belgenin geçerliliğini ve işletmenin hijyen standartlarını sürekli olarak iyileştirmesini sağlar